GRZECH PIERWORODNY?

Z opowiadanej przez starożytnych skrybów historii powstała koncepcja etyczno teologiczna grzechu pierworodnego oraz jego konsekwencji w postaci przypuszczalnego skazania przez “Boga” potomków adama.

Celowo w tytule został użyty przymiotnik “przypuszczalny” bo wkrótce wyjaśnimy że mogło chodzić o coś innego niż o „karę” a coś bardziej przyziemnego, co w pewnym sensie powinno uspokoić wierzącą część ludzkości i wyzwolić ją ze strachu o ich los pośmiertny. Przekonamy się o tym pod koniec tego rozdziału.

Jasne jest, że możemy obracać się tylko w kręgu hipotez nieistnienia grzechu pierworodnego a przynajmniej bezpodstawności przekonań o skazaniu ludzkości związanego z tym faktem. Jesteśmy w kręgu przypuszczeń, możemy zatem spokojnie podążyć za naszym rozumowaniem, opierając się przy tym na twierdzeniu profesora Luzzato, Przewodniczącego Włoskiego Związku Gmin Żydowskich. Zakładając że w Raju istniały dwa szczególne „drzewa”, Luzzato zadaje następujące pytania:

• Dlaczego “Bóg” nie zabrania spożywania owoców z Drzewa Życia?  

• Co w pojęciu boskim było większym przestępstwem- To że ludzie mogliby stać się nieśmiertelni czy też to, że poznaliby Dobre i Złe?

Oczywiście większą zbrodnią było poznanie Dobrego i Złego.

Tego właśnie obawiał się Bóg i to potwierdza nasze poprzednie przypuszczenia: na początku było tylko jedno drzewo, gdyż nieśmiertelność ludzka byłaby dużo cenniejsza i uniemożliwiłaby Bogu jakąkolwiek możliwość nałożenia drastycznych kar w przypadku ludzkiego nieposłuszeństwa. Takie niewybaczalne boskie przeoczenie byłoby niewytłumaczalne.

Uważna lektura tekstu pozwala też na zauważenie niekonsekwencji boskiej. Po ujawnieniu nieposłuszeństwa Adama i Ewy „Bóg” nie wprowadza w życie swojej groźby o ich uśmierceniu (por. Rdz.2,17).

Tak więc wąż miał racje mówiąc kobiecie że nie umrą a staną się wiedzą równi Bogu (Rdz.3,4): Wtedy rzekł wąż do niewiasty: «Na pewno nie umrzecie! Ale wie Bóg, że gdy spożyjecie owoc z tego drzewa, otworzą się wam oczy i tak jak Bóg będziecie znali dobro i zło».  Przyjmujemy do wiadomości że ten przeciwnik kusiciel, w przeciwieństwie do Boga, mówił jednak prawdę.

Możemy też założyć że oryginalny hebrajski zapis miał znaczenie typu: “z pewnością (w przyszłośći) pomrzecie” ale skoro tak, to znaczy że już poprzednio musieliby być nieśmiertelni.

Wiemy jednak na podstawie pisma że taka wersja jest niemożliwa do przyjęcia ponieważ Bóg w następnych wersetach (Rdz. 3,22) wygania dwójką ludzi z Raju żeby przeszkodzić im w zjedzeniu owoców z „Drzewa Życia” a tym samym w przekształceniu ich w nieśmiertelnych. Cytujemy: „…Po czym Pan Bóg rzekł: «Oto człowiek stał się taki jak My: zna dobro i zło; niechaj teraz nie wyciągnie przypadkiem ręki, aby zerwać owoc także z drzewa życia, zjeść go i żyć na wieki»”… Jak z tego wynika do tej pory ci ludzie jeszcze tego owoca nie próbowali.

Pomijając te zagmatwane rozważania, musimy zauważyć pewien podstawowy aspekt tej całej sprawy. Jest nim mianowicie skuteczność groźby śmierci natychmiastowej czy też późniejszej, jakakolwiek by nie była, w przypadku gdy podmiot do którego ta groźba jest skierowana, nie zna tego zjawiska.

Mamy bowiem wszelkie podstawy aby przypuszczać że Adam i Ewa nie wiedzieli co to jest śmierć: nigdy jej przedtem nie widzieli na własne oczy.

Jaki sens ma grożenie komuś czymś, co ten ktoś nie jest w stanie pojąć?

Nie byli nieśmiertelni ale też nie wiedzieli na czym polega ta sytuacja przewidziana groźbą bożą. Więcej na ten temat nie jest nam dane wiedzieć a ponieważ w tym zakresie wszystkie hipotezy mogą się tylko oddalić od przekazanego nam tekstu, więc na tym poprzestaniemy i dalej nie będziemy się w tym kierunku zapuszczać.

Fragment książki autorstwa Mauro Biglino „ Biblijny Obcy Bóg” tłumaczenie Bogumił Filipczuk.